18 Μαΐ 2011

Ανεκτικότητα; Φυσικά! Αλλά παραμείνετε ιδιωτικά Lourdes Peroni

Ανεκτικότητα; Φυσικά! Αλλά παραμείνετε ιδιωτικά

Χθες, το Δικαστήριο ανακοίνωσε την απόφασή του στην υπόθεση Alekseyev κατά Ρωσίας, με ένα αποτέλεσμα που οι αναγνώστριες μπορούσαν εύκολα να προβλέψουν. Για τρεις συνεχόμενες χρονιές, η Ρωσία απαγόρευσε την Ημέρα Υπερηφάνειας στη Μόσχα και φέρεται να το έκανε για λόγους ασφαλείας. Από τις δηλώσεις του Δημάρχου της Μόσχας και τις παρατηρήσεις της κυβέρνησης ενώπιον του Δικαστηρίου, ήταν σαφές, ωστόσο, πως ο κύριος λόγος που οδήγησε στην απαγόρευση δεν ήταν ακριβώς λόγοι ασφάλειας. Οι αποφάσεις των ρωσικών αρχών, το Δικαστήριο υπενθύμισε, κατά κύριο λόγο καθοδηγούνται από τις επικρατούσες ηθικές αξίες της πλειοψηφίας.

Είναι πραγματικά δύσκολο να πούμε ποιες από τις αιτίες που προέβαλε η κυβέρνηση για να δικαιολογήσει την απαγόρευση είναι η πλέον απαράδεκτη. Θεωρώ πως τρεις από αυτές είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακές.

1. Ανεκτικότητα όσο εσείς παραμένετε στην ιδιωτική σφαίρα
Υπονοώντας ότι η Ημέρα Υπερηφάνειας θα περιελάμβανε επιγραφές βωμολοχίας (συγκρίσιμη με την έκθεση στην υπόθεση των Muller κ.λπ. κατά Ελβετίας) που θα μπορούσαν να επηρεάσουν ακούσια τις θεάτριες και ιδιαίτερα τα παιδιά, η ρωσική κυβέρνηση υποστήριξε ότι «κάθε μορφή εορτασμού της λεσβιακής συμπεριφοράς θα πρέπει να πραγματοποιείται σε ιδιωτικούς ή σε χώρους που υποδεικνύονται για συνάντηση με περιορισμένη πρόσβαση». Προσέθεσε πως πολλά μπαρ και κλαμπ ήταν διαθέσιμα στη Μόσχα για το σκοπό αυτό και παρείχε τη λίστα τους!

Αυτή η προσπάθεια για την ιδιωτικοποίηση της ταυτότητας δεν πέρασε ασφαλώς απαρατήρητη στο Δικαστήριο, που κατάλαβε την παρατήρηση που έγινε από την κυβέρνηση ως προς τα όρια ανοχής της στην λεσβιακή συμπεριφορά. Σύμφωνα με το Δικαστήριο, οι ρωσικές αρχές έθεσαν τέτοια όρια, όταν η συμπεριφορά αυτή "ανατράπηκε από την αυστηρά ιδιωτική στη δημόσια σφαίρα, στο ευρύ κοινό". Το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν ήταν η ενδυμασία ή η συμπεριφορά των συμμετεχουσών που ήταν ανάρμοστη προς τις ρωσικές αρχές, αλλά μάλλον "το ίδιο το γεγονός ότι [οι διαδηλώτριες] θέλησαν να δηλώσουν την ταυτότητά τις ανοιχτά, ως λεσβίες, ατομικά και ως Lgbtiq ομάδα". Αυτό ήταν φανερό τόσο από τις δηλώσεις του δημάρχου όσο και τις παρατηρήσεις της κυβέρνησης.

Στην στάση της κυβέρνησης, επομένως, συνέβει αυτό που ο Kenji Yoshino αποκαλεί αξίωση κάλυψης. Οι λεσβίες, υποστηρίζει, «όλο και περισσότερο επιτρέπεται να είναι λεσβίες και στη δημόσια σφαίρα εφ 'όσον δεν «καμαρώνουν» για την ταυτότητά τις." Όπως ο ίδιος λέει: "Καλά, να είσαι λεσβία, αλλά να μην το “τρίβεις” στα μούτρα μας". Αυτό ακριβώς είναι το είδος του σκεπτικού στο οποίο βασίζεται το επιχείρημα της ρωσικής κυβέρνησης.

2. "Υποχρέωση να επιδείξει ευαισθησία στην υπάρχουσα δημόσια δυσαρέσκεια για κάθε ανοικτή εκδήλωση της λεσβιοσύνης".
Εξουσιοδοτώντας την Ημέρας Υπερηφάνειας, η ρωσική κυβέρνηση υποστήριξε, πως θα «παραβιάσει τα δικαιώμτα των ανθρώπων των οποίων οι θρησκευτικές και ηθικές πεποιθήσεις περιλαμβάνουν μια αρνητική στάση απέναντι στην λεσβιοσύνη". Ο Δήμαρχος της Μόσχας είχε κρίνει κατά το ίδιο πνεύμα ότι "εάν λάβει αίτηση για τη διεξαγωγή Ημέρας Υπερηφάνειας στη Μόσχα θα επιβάλει απαγόρευση επειδή δεν ήθελε να ξεσηκώσει την κοινωνία, η οποία έχει αρνητική στάση σε τέτοιες εμφανίσεις ζωής".

Έτσι, αντί να λάβει κατάλληλα μέτρα για την διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης στο δημόσιο χώρο και την προώθηση του σεβασμού και της ανοχής, η ρωσική κυβέρνηση δεν βρήκε καλύτερη λύση από το να εξαιρέσει τη φωνή μιάς ευάλωτης μειονότητας για λόγους προστασίας των προκαταλήψεων αυτών που δείχνουν εχθρότητα και περιφρόνηση προς αυτήν! Αυτό προκύπτει τόσο από τις κυβερνητικές παρατηρήσεις ενώπιον του Δικαστηρίου όσο και από το πλαίσιο βάση του οποίου αρνήθηκαν επανειλημμένως την άδεια της παρέλασης. Ο δήμαρχος της Μόσχας έδωσε εντολή στις κρατικές υπαλλήλους να λάβουν οποιαδήποτε μέτρα για την πρόληψη «κάθε Lgbtiq δημόσιας ή μαζικής δράσης στην πρωτεύουσα» και έφτασε ως την έκκληση για «ενεργή εκστρατεία των ΜΜΕ και κοινωνικών διαφημίσεων με τη χρήση δημόσιας έκκλησης αιτημάτων που ασκήθηκαν από πρόσωπα και θρησκευτικές οργανώσεις».

Υπήρξαν εκκλήσεις ακόμη και για βία και ενθάρρυνση υποκίνησης αδικημάτων εις βάρος των συμμετεχουσών στη παρέλαση. Αλλά, αντί να λάβει μέτρα κατά των υπευθύνων αυτών των εκκλήσεων, η Ρωσία απλά επέλεξε την απαγόρευση των δράσεων που δέχτηκαν καταφρόνηση. Το Δικαστήριο απεφάνθη στο θέμα αυτό: "Η στήριξη με τόσο καταφανή τρόπο τέτοιου είδους κατάφωρων παράνομων εκκλήσεων ως αιτία απαγόρευσης, οι αρχές ενέκριναν σαφώς τις προθέσεις των προσώπων και των οργανώσεων που σαφώς και εσκεμμένα σκόπευαν να διαταράξουν μια ειρηνική εκδήλωση κατά παράβαση του νόμου και της δημόσιας τάξης".

Το Δικαστήριο είχε την ευκαιρία να επαναλάβει πως, αν κάθε πιθανότητα έντασης μεταξύ των αντιπάλων ομάδων, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης και της παρέλασης ήταν ικανή να εγγυηθεί την απαγόρευση της, η κοινωνία θα στερούταν με αυτό τον τρόπο την ευκαιρία να ακουστούν οι "διαφορετικές απόψεις για κάθε θέμα που προσβάλλει την ευαισθησία της γνώμης της πλειοψηφίας”. Θα ήταν ασυμβίβαστο με τις υποκείμενες αξίες της Συνθήκης, το Δικαστήριο περαιτέρω ανέφερε, "αν η άσκηση των δικαιωμάτων από μια μειονοτική ομάδα γινόταν υπό την προϋπόθεση πως έγινε αποδεκτή από την πλειοψηφία".

3 - Έλλειψη ευρωπαϊκής συναίνεσης “ως προς το βαθμό που η λεσβιοσύνη ήταν αποδεκτή σε κάθε χώρα"
Για να δικαιολογήσει την προσέγγισή της, η ρωσική κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι υπάρχει ευρύ περιθώριο εκτιμήσεως στη χορήγηση των πολιτικών δικαιωμάτων σε πρόσωπα που αυτοπροσδιορίζονται ως Lgbtiq, επικαλούμενη την έλλειψη ευρωπαϊκής συναίνεσης σε θέματα που αφορούν τις σεξουαλικές μειονότητες. Εδώ, το Δικαστήριο προχώρησε μέσα στον κατάλογο υποθέσεων των οποίων η νομολογία απεικόνιζε πράγματι την πάγια και την από μακρού υφιστάμενη ευρωπαϊκή συναίνεση. Αυτή περιλάμβανε την κατάργηση της ποινικής δίωξης για τις λεσβιακές σχέσεις μεταξύ ενηλίκων, την πρόσβαση στις ένοπλες δυνάμεις, τη χορήγηση των γονικών δικαιωμάτων, καθώς και το δικαίωμα να πετύχει τη μίσθωση ενοικίασης της θανούσης συντρόφισας.

Το Δικαστήριο κατέστησε πάντως σαφές ότι εξακολουθούν να υφίστανται ζητήματα γύρω από τα οποία δεν έχει επιτευχθεί συναίνεση, π.χ. να δωθεί η άδεια σε λεσβιακά ζευγάρια να παιδοθετούν και το δικαίωμα στο γάμο. Οι χώρες διαθέτουν έτσι ένα ευρύ περιθώριο εκτιμήσεως σε σχέση με τα θέματα αυτά. Η απουσία ευρωπαϊκής συναίνεσης δεν ήταν σχετική στα θέματα αυτά, εντούτοις, στην προκειμένη περίπτωση, “επειδή παρέχει τα ουσιαστικά δικαιώματα στις Lgbtiq είναι θεμελιωδώς διαφορετική από την αναγνώριση του δικαιώματός τις στην εκστρατεία για τα δικαιώματα αυτά". Το Δικαστήριο δεν βρήκε «ασάφεια ως προς τις άλλες χώρες μέλη» στην αναγνώριση του δικαιώματος των προσώπων για τον προσδιορισμό τους ανοιχτά ως λεσβίες ή οποιοδήποτε άλλη σεξουαλική μειονότητα και την προώθηση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών τις, ιδίως στην άσκηση της ελευθερίας του συνέρχεσθαι ειρηνικώς. "Αντιθέτως, "εκδηλώσεις παρόμοιες με αυτές που απαγορεύονται στην προκειμένη περίπτωση είναι κοινός τόπος στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες". Ο ισχυρισμός της ρωσικής κυβέρνησης σε ένα ευρύ περιθώριο εκτιμήσεως κατά συνέπεια, απορρίφθηκε από το Δικαστήριο.

Στο τέλος, το Δικαστήριο έκρινε ότι ο μόνος παράγοντας που έλαβαν υπόψη οι αρχές της Μόσχας ήταν η αντίθεση της κοινωνίας για την εκδήλωση και τις απόψεις των αρχών ως προς τα ήθη. Ο δήμαρχος της Μόσχας (του οποίου οι δηλώσεις επαναλήφθηκαν από την κυβέρνηση) θεώρησε απαραίτητο “για να περιορίσει κάθε αναφορά της λεσβιοσύνης στην ιδιωτική σφαίρα και να αναγκάσει τις λεσβίες να παραμείνουν εκτός δημόσιας σφαίρας. "Η κυβέρνηση, επισήμανε το Δικαστήριο, δεν ήταν όμως σε θέση να παράσχει καμία δικαιολογία για μια τέτοια εξαίρεση. Η συζήτηση της προσφεύγουσας είχε την πρόθεση να ξεκινήσει, πρόσθεσε το Δικαστήριο, "δεν θα μπορούσε να αντικατασταθεί από κρατικές υπαλλήλους οι οποίες εξέφρασαν αυθόρμητα αδαής απόψεις τις οποίες θεωρούσαν δημοφιλείς".

Έτσι, οι περισσότερες από τις αιτίες που δόθηκαν από τη ρωσική κυβέρνηση, έδειξαν σαφώς ότι ήταν όλα σχετικά με την ανοικτή και δημόσια ταυτότητα των προσώπων ως λεσβίες, ή οποισαδήποτε άλλης σεξουαλικής μειονότητας. Με τη διαδοχική απαγόρευση της Ημέρας Υπερηφάνειας και απαιτώντας πως η λεσβιακή ταυτότητα πρέπει να εκφράζεται πίσω από τις πόρτες της ιδιωτικής σφαίρας, η ρωσική κυβέρνηση υπέβαλε μια σεξουαλική μειονότητα να κρύψει μια διεκδίκηση. Παρεμποδίζοντας τις λεσβίες από το "να είναι μαχητικές ή ισχυρές σχετικά με τα Lgbtiq δικαιώματα”, όπως o Yoshino σημείωσε, είναι μία από τις μορφές που η απαίτηση κάλυψης μπορεί να γίνει αποδεκτή.

Σχεδόν περιττό να πούμε ότι σε αυτό το σημείο, το Δικαστήριο έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση των άρθρων 11 και 14. Καταλαβαίνω μια άλλη υπόθεση που αφορά το δικαίωμα στη διαδήλωση για τα Lgbtiq δικαιώματα που αναμένει την απόφαση του Δικαστηρίου. Ελπίζω μόνο η Μολδαβία να μην προσέρχεται με τέτοιου είδους απαράδεκτες δικαιολογίες που προέβαλε η Ρωσία στην υπόθεση Alekseyev.


Την είδηση την βρήκαμε στις 22.10.11 και την μεταφράσαμε από την Strasbourgobservers γραμμένη από την Lourdes Peroni στην http://strasbourgobservers.com/2010/10/22/tolerant-of-course-but-keep-it-private/