11 Ιαν 2015

Στρατόπεδο εξόντωσης γυναικών Ravensbrück της Sarah Helm


Μια αριστοτεχνική και συγκινητική αφήγηση της πιο τρομακτικής κρυφής θηριωδίας του Β' Παγκοσμίου Πολέμου: 
Ravensbrück, το μόνο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης που χτίστηκε μόνο για γυναίκες

Ένα ηλιόλουστο πρωί τον Μάιο 1939 μια φάλαγγα 867 γυναικών νοικοκυρών, γιατρίνων, τραγουδιστριών της όπερας, πολιτικίνων, εργαζομένων, παρήλασαν διασχίζοντας το δάσος πενήντα μίλια βόρεια του Βερολίνου, που οδηγεί σε μια λίμνη με λαμπρό παρελθόν, στη συνέχεια οδηγήθηκαν σε μέσα από γιγαντιαίες πύλες στο στρατόπεδο. Μαστιγώθηκαν και δέχτηκαν κλωτσιές από τις εθνικίστριες-ναζί γυναίκες φρουρούς. 

Ο προορισμός τις ήταν στη Ravensbrück, όπου ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης είχε σχεδιαστεί ειδικά για τις γυναίκες από τον Heinrich Himmler, τον κύριο αρχιτέκτονα του Ολοκαυτώματος. Μέχρι το τέλος του πολέμου 130.000 γυναίκες από περισσότερες από είκοσι διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες φυλακίστηκαν εκεί. 

Μεταξύ των κυριότερων ονομάτων ήταν η Geneviève de Gaulle, ανιψιά του στρατηγού de Gaulle του Παρισιού, καθώς και η Gemma La Guardia Gluck, αδελφή του δημάρχου της Νέας Υόρκης κατά την περίοδο του πολέμου. Υπήρξαν βέβαια και οι "ανάξιες να ζουν", οι "τρελλές" οι "αντικοινωνικές" οι λεσβίες δηλαδή, που δεν ήταν επίσης διάσημες, μεταξύ αυτών ήταν η Henny Schermann, η Inge Scheuer η Marie Glawitsch και άλλες.


Μόνο ένας μικρός αριθμός αυτών των γυναικών ήταν Εβραίες, το στρατόπεδο συγκέντρωσης ήταν σε μεγάλο βαθμό ένα μέρος, για τις εθνικίστριες-ες, εξάλειψης άλλων κατώτερων όντων-κοινωνικών αποβλήτων, όπως οι Ρομά, πολιτικές εχθροί, αλλοδαπές αντιστασιακές, άρρωστες, ανάπηρες, και οι "τρελές". Πάνω από έξι χρόνια, οι κρατούμενες υφίστανται ξυλοδαρμούς, βασανιστήρια, καταναγκαστική εργασία, πείνα, και τυχαίες εκτελέσεις. Στους τελευταίους μήνες του πολέμου, το Ravensbrück έγινε στρατόπεδο εξόντωσης. Οι εκτιμήσεις για τον τελικό αριθμό των νεκρών γυναικών ως τον Απρίλιο 1945 κυμαίνονται από 30.000 έως 90.000. 

Για δεκαετίες, η ιστορία του Ravensbrück κρυβόταν πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα, και σήμερα εξακολουθεί να είναι ελάχιστα γνωστή. Χρησιμοποιώντας τις μαρτυρίες οι οποίες ανακαλύφθηκαν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και οι συνεντεύξεις με επιζώσες που δεν έχουν μιλήσει ποτέ πριν, η Sarah Helm έχει ήδη εισχωρήσει στην καρδιά του στρατοπέδου, αποδεικνύοντας στην αναγνώστρια με καθηλωτική λεπτομέρεια πόσο εύκολα και γρήγορα ο αδιανόητος τρόμος εξελίσσεται. 
Είναι κάτι παραπάνω από ένας κατάλογος φρικαλεοτήτων, ωστόσο, το Ravensbrück είναι επίσης μια συναρπαστική αφήγηση αυτού που μια επιζώσα αποκαλεί "ηρωικότητα, υπεράνθρωπη αντοχή και εξαιρετική δύναμη της θέλησης για να επιβιώσουν". Για κάθε κρατούμενη που έχανε την δύναμή της, μια άλλη έβρισκε τη βούληση να αντισταθεί με πράξεις αυτοθυσίας και φιλίας, καθώς και δολιοφθορές, διαμαρτυρίες, και τη διαφυγή. 

Ενώ ο πυρήνας αυτού του βιβλίου είναι όσα ειπώθηκαν από το εσωτερικό του στρατοπέδου, η ιστορία ρίχνει επίσης νέο φως στην εξέλιξη της ευρύτερης γενοκτονίας, στην ανικανότητα του κόσμου να απαντήσει, και στην τελική προσπάθεια του Χίμλερ να επιδιώξει μια ξεχωριστή ειρήνη με τους Συμμάχους χρησιμοποιώντας τις γυναίκες, του στρατοπέδου Ravensbrück, ως διαπραγματευτικό χαρτί. 
Τρόμος, έμπνευση, και βαθιά ανησυχία, το Ravensbrück είναι ένα πρωτοποριακό έργο ιστορικής έρευνας. Με σπάνια διαύγεια, μας θυμίζει την ικανότητα της ανθρωπότητας, τόσο για κτηνώδη σκληρότητα όσο και για θάρρος ενάντια σε όλες τις πιθανότητες. 


Την είδηση την βρήκαμε στις 11.1.15 και την μεταφράσαμε από την amazon στην http://www.amazon.com/Ravensbruck-Death-Hitlers-Concentration-Women/dp/038552059X